Słowniki poprawnej polszczyzny zalecają, aby raczej nie rozpoczynać zdania od osobiście. Jednakże eksperci niniejszej poradni sami często zaczynają tak zdania (zwłaszcza dr Bańko). Zatem: można pisać „Osobiście uważam, że…”, „Osobiście nie widzę…” – czy nie? I czy zaimek ja nie jest w zdaniu „Ja osobiście uważam…” zbędnym dodatkowym podkreśleniem własnej osoby? Wydaje mi się, że czasem trzeba w pewnym fragmencie wypowiedzi dać wyraźnie do zrozumienia, że chodzi o własną osobę.

Jestem „tekściarzem” w agencji reklamowej. Jeden z moich Klientów reklamuje usługi audioteksowe, czyli możliwość odsłuchiwania przez telefon nagranego tekstu informacyjnego. Czy takie określenie jest prawidłowe? Ja proponowałem audiotekstowe.
Z poważaniem
Stanisław Kroszczyński

Moje pytanie dotyczy mianownika i biernika l. mn. rzeczownika elf. We wszelkich słownikach jako poprawna sugerowana jest końcówka -y (a więc elfy). Tymczasem Marek Gumkowski w jednym z wydań Władcy Pierścieni J. R. R. Tolkiena wprowadził formę elfowie, tak to motywując:

Wspomnieć także należy o modyfikacji innego rodzaju: rzeczownikowi elf w mianowniku i bierniku liczby mnogiej nadawana jest tu męskoosobowa forma elfowie, nie figurująca w słownikach języka polskiego. Odważono się na takie odstępstwo od językowych prawideł zarówno dlatego, że w odniesieniu do postaci określanych tym mianem są tu zawsze stosowane formy gramatyczne przynależne istotom ludzkim (a więc oni, nie one; zrobili, nie zrobiły), jak i z chęci naśladowania w tej mierze decyzji autora, używającego nieprawidłowej w angielszczyźnie formy liczby mnogiej elves (zamiast elfs) i toczącego o to zażarte boje ze skrupulatną korektą. Tolkien chciał w ten sposób odświeżyć sens słowa, które – jak pisał – „z biegiem czasu skarlało i dziś kojarzy się raczej z fantastycznymi duszkami”. W polskim przekładzie forma elfy została pozostawiona wyłącznie w kilku miejscach jako zbiorowe określenie ludu czy też szczepu (np. Elfy Szare, Elfy Leśne – ale już: Elfowie Wysokiego Rodu). Podobnie, choć w sposób nie tak konsekwentny, wprowadzone zostały, jako oboczne, formy krasnoludy i krasnoludowie.

Swego czasu temat ten wzbudził żywą wymianę zdań na „Forum dyskusyjnym miłośników twórczości J.R.R. Tolkiena”. Tu chciałbym spytać, co Państwo sądzą na temat takiej innowacji językowej, jej zasadności i poprawności. Czy da się tu w ogóle jednoznacznie rozstrzygnąć problem, czy też wybór jednej z form jest li tylko kwestią gustu użytkowników języka?

Z tolkienowskim pozdrowieniem,
Ruginwaldus

Szanowni Państwo,
czy można zaczynać zdanie od niemniej, skoro raczej należy unikać rozpoczynania od jednak? Wiem, że niemniej i jednak mogą występować w swoim bezpośrednim sąsiedztwie – taką formę znajduję też na stronie Poradni – niemniej wydają mi się one jednak raczej bliskoznaczne.
Z góry dziękuję za pomoc.

Szanowni Państwo,
Mam kilka pytań:
1. Jaka pisownia jest poprawna: (a) basen (Basen) Morza Śródziemnego czy (b) rejon (Rejon) Pacyfiku?
2. Czy używa się r.żeńskiego od rzeczownika nabywca?
3. Czy można zaczynać zdanie od „Ale…”?
4. Ludzie nie używający (czy nieużywający) produktów danej marki…? Ludzie nie jadający (czy niejadający) płatków…?
Z góry dziękuję za pomoc,
Anna Kobylska

1. Czy określenie pogrzebać w grobie można zaliczyć do tautologii i czy jest to poważny błąd?
2. Jakie zasady obowiązują przy zaczynaniu zdania od i? Ktoś uznaje to za poważny błąd, ja twierdzę, że jest to rzadkość, niemniej dopuszczalna i spotykana, przy czym opieram się na dwu zdaniach:
„I tak na przykład przecinek i kropka sygnalizują przerwy w mówieniu” (Nowy Słownik Ortograficzny PWN).
„I w tym zakresie dokonał rzeczy godnych pamięci” (W. Tatarkiewicz, Historia Filozofii).

Z poważaniem,
Paul Jaworski

Szanowni Państwo!
Moje pytanie dotyczy stosowania wielkich liter po wielokropku i znaku zapytania. Podobno czasami można użyć małej litery. Podam zdania, co do których prosiłbym o opinię w tej kwestii:
1. No cóż… zobaczymy/Zobaczymy, jak to będzie.
2. Są trzy nurtujące kwestie: jak długo to potrwa? ile trzeba zapłacić? kto się odważy? (Kolejne pytania dużą czy małą literą?).

Jeśli to możliwe, prosiłbym także o szersze wyjaśnienia dot. tych kwestii.

Czy w zdaniu takim jak: Czyżby coś się zmieniło od 2012 roku(,) czy może po prostu czegoś nie rozumiem? należy stosować regułę [373] o stawianiu przecinków po powtórzonych spójnikach rozłącznych (lub partykule czy)? W końcu partykuła czyżby jest bliskim znaczeniowo przekształceniem partykuły czy — można by ją tu bez dużej szkody na czy zamienić. Może to nadinterpretacja reguły, ale chciałem się upewnić.
A taki przykład: Lepiej by zatańczył to albo tamto(,) alboby w coś zagrał?

Szanowni Państwo,
w mowie potocznej spotyka się konstrukcje typu: „Przyjść, to jeszcze przyjdzie – ale odezwać, to się wcale nie odezwie”. Jaki jest status składniowy bezokolicznika w takich wyrażeniach? Skąd się wzięły i czy można je uznać za poprawne, choćby w języku mówionym?
Z poważaniem,
Łukasz

Czy wyraz śmierć (w odniesieniu do personifikacji śmierci) można zapisać z dużą litera na początku? W sprawdzanych przez mnie słownikach takiej dopuszczalności nie zauważyłem, ale w korpusie PELCRA część tekstów tak właśnie notuje ten wyraz (w tym znaczeniu). Nadmienię, że moja wątpliwość dotyczy zwięzłego objaśnienia (atrybut Śmierci), więc z kontekstu nie można domyślić się, o jaką definicję śmierci chodzi, a wielka litera (przynajmniej moim zdaniem) rozwiałaby wszelkie wątpliwości.